·《梦幻西游》手游剧情任务-五行修业玩法攻略
 Wirus Ebola | |
| Systematyka | |
| Grupa |
百度 损毁的戒指还可以熔融再造，玉手镯碎了就恢复不了了。
Grupa V ((-)ssRNA) |
|---|---|
| Rz?d |
Mononegavirales |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Zaire Ebolavirus |
| Cechy wiralne | |
| Skrót |
EBOV |
| Kwas nukleinowy | |
| Liczba nici |
jedna |
| Polaryzacja kwasu nukleinowego | |
| Rezerwuar | |
| Wywo?ywane choroby | |
Wirus Ebola[1], EBOV (od ang. Ebola virus), wcze?niej nazywany oficjalnie Zaire Ebolavirus – takson wirusów (grupa wirusów) nale??cych do gatunku Zaire Ebolavirus, z rodzaju Ebolavirus i rodziny Filoviridae (wirusy nale??ce do tej rodziny nazywane s? filowirusami)[2][3][4][5][6][7]. Rodzina Filoviridae nale?y do rz?du Mononegavirales[8].
Gatunek Zaire Ebolavirus jest gatunkiem typowym rodzaju Ebolavirus[8]. Jest najbardziej niebezpiecznym (pod wzgl?dem liczby zaka?eń i ?miertelno?ci) z pi?ciu gatunków wchodz?cych w sk?ad tego rodzaju wirusów, z których cztery wywo?uj? gor?czk? krwotoczn? Ebola[2][9] – ci??k? chorob? zaka?n? (z grupy gor?czek krwotocznych) u ludzi i innych naczelnych[3][4][5]. Nazwa wirusa pochodzi od nazwy rzeki Ebola w pó?nocnej cz??ci Demokratycznej Republiki Konga, gdzie odnotowano pierwsze przypadki choroby wywo?anej tym wirusem.
Budowa
[edytuj | edytuj kod]Materia? genetyczny stanowi jednoniciowe RNA o ujemnej polarno?ci. Podobnie jak wirus Marburg przypomina poskr?can? pa?eczk?, ale wykazuje odmienno?? antygenow?. Ebola zbudowana jest z siedmiu bia?ek, z których nie przebadano jeszcze czterech, a co najmniej jedno z nich jest odpowiedzialne za supresj? (spowolnienie) dzia?ania uk?adu immunologicznego.
Patogenno??
[edytuj | edytuj kod]Wirusy te s? przyczyn? powa?nych i trudnych w leczeniu, wyst?puj?cych endemicznie na obszarze Afryki gor?czek krwotocznych Ebola (EHF). Najwi?cej ofiar poch?on??a epidemia w Afryce Zachodniej (2014).
Zaka?no??, drogi szerzenia i rezerwuar
[edytuj | edytuj kod]Epidemia choroby rozpoczyna si? od osób, które mia?y kontakt z krwi? lub innymi p?ynami ustrojowymi zaka?onych zwierz?t, takich jak ma?py czy owoco?erne nietoperze[3][4][5][6]. Uwa?a si?, ?e naturalnym rezerwuarem zarazków s? owoco?erne nietoperze, jednak pomimo intensywnych badań nie zosta?o to potwierdzone[3][4][5][6]. Nast?pnie wiriony mog? by? przenoszone pomi?dzy lud?mi poprzez bezpo?redni kontakt z krwi? i innymi p?ynami ustrojowymi chorych oraz zmar?ych na t? chorob? osób[3][4][5][6][7], a tak?e poprzez bezpo?redni kontakt z przedmiotami ska?onymi przez ich krew i inne p?yny ustrojowe[3][4][5].
Odporno?? populacji
[edytuj | edytuj kod]Wyst?puje powszechna wra?liwo??. Prace nad szczepionk? trwaj?. Wykryto przeciwcia?a u niektórych badanych pacjentów.
Zastosowania filowirusów jako broni biologicznej
[edytuj | edytuj kod]Wirus gor?czki krwotocznej Ebola jest wymieniany w kategorii A jako jeden z najgro?niejszych czynników o wysokim potencjale bioterrorystycznym. Nigdy jednak nie by?y u?yte na polu walk. Obecnie ich znaczenie jako broni B jest w?tpliwe, ze wzgl?du na szczególne tendencje wirusa do samoograniczania swojego rozszerzania (du?a ?miertelno?? i gwa?towny przebieg). Poza tym jedn? z trudno?ci przy wykorzystaniu eboli jako broni biologicznej jest problem z uzyskaniem wirusa. Podobna sytuacja dotyczy wirusa Marburg, który charakteryzuje si? jednak znacznie mniejsz? wirulencj?.
Wra?liwo?? na czynniki zewn?trzne
[edytuj | edytuj kod]Wirusy te wra?liwe s? na promieniowanie jonizuj?ce, ?wiat?o s?oneczne (promienie UV), wysok? temperatur? oraz powszechnie dost?pne chemiczne ?rodki do dezynfekcji, np. myd?o[10].
Historia odkrycia
[edytuj | edytuj kod]Odkryty w 1976 w czasie epidemii w Zairze (ognisko znajdowa?o si? prawdopodobnie ko?o rzeki Ebola, dlatego te? tak nazwano tego wirusa) i Sudanie (w Zairze wykazywa? wi?ksz? wirulencj? i ?miertelno??).
Szczepionka
[edytuj | edytuj kod]W lutym 2008 doniesiono, ?e przeprowadzono pomy?lne testy na ma?pach. Zwi?ksza to szans? odkrycia szczepionki skutecznej dla ludzi, nad któr? naukowcy pracuj? od 2009 roku[11].
Opracowano wiele kandydatek na szczepionk? przeciwko wirusowi Ebola w dekadzie przed 2014, ale od pa?dziernika 2014 ?adna nie zosta?a jeszcze zatwierdzona przez amerykańsk? Agencj? ?ywno?ci i Leków do stosowania u ludzi[12][13].
Szczepionka VSV-EBOV
[edytuj | edytuj kod]Udana próba
[edytuj | edytuj kod]W grudniu 2016 r. badanie wykaza?o, ?e szczepionka rVSV-ZEBOV ma 70-100% skuteczno?ci przeciwko wirusowi Ebola, co czyni j? pierwsz? potwierdzon? szczepionk? przeciwko tej chorobie[14][15]. Szczepionka rVSV-ZEBOV (Recombinant vesicular stomatitis virus–Zaire Ebola virus) jest szczepionk? rekombinowan?, zdoln? do replikacji[16]. Sk?ada si? z wirusa p?cherzykowego zapalenia jamy ustnej (VSV), który zosta? genetycznie zaprojektowany do ekspresji glikoproteiny z wirusa Zairera, aby wywo?a? neutralizuj?c? odpowied? odporno?ciow? na wirusa Ebola. Zosta?a stworzona przez naukowców z Narodowego Laboratorium Mikrobiologii w Winnipeg w Kanadzie, które jest cz??ci? Public Health Agency of Canada (PHAC)[17]. Firma PHAC wyda?a licencj? na ma?? firm?, NewLink Genetics, która rozpocz??a opracowywanie szczepionki; NewLink przekierowa?o licencj? na Merck w 2014 r[18]. Od grudnia 2016 r. nie jest dost?pna do celów komercyjnych[19].
Uwa?a si?, ?e pocz?tek skuteczno?ci wyst?puje w ci?gu pi?ciu dni[20]. Jak d?ugo wyst?puj? korzy?ci, nie wiadomo[21].
Efekty uboczne
[edytuj | edytuj kod]Dzia?ania niepo??dane s? zazwyczaj ?agodne do umiarkowanych[22][23]. Mog? obejmowa? bóle stawów, uczucie zm?czenia, ból g?owy, ból w miejscu wstrzykni?cia i bóle mi??ni[24].
Chemia
[edytuj | edytuj kod]RVSV-ZEBOV jest atenuowanym rekombinowanym wirusem p?cherzykowego zapalenia jamy ustnej, w którym gen glikoproteiny otoczki zast?puje si? genem wirusa Ebola, szczepu Kikwit 1995 Zaire[22][25][26]. Wytwarzanie szczepionki w badaniu fazy I przeprowadzono przez IDT Biologika[27][28]. Produkcja szczepionki na potrzeby badania fazy III dokonywa?a Merck, wykorzystuj?c komórki z kotawców, które Merck ju? u?y? do szczepionki RotaTeq przeciwko rotawirusowi[29][30].
Inne szczepionki
[edytuj | edytuj kod]| Szczepionka | Powi?zane organizacje | Status |
|---|---|---|
| Chimp adenovirus 3 vectored glycoprotein (cAd3-EBO Z) | GSK & NIAID | Faza III luty 2016[31] |
| rVSV vectored glycoprotein (VSV-EBOV) | Newlink Genetics & Merck | w u?yciu (flare ups/ Afryka Zachodnia)[32][33] |
| Human adenovirus 5 vectored 2014 glycoprotein insert | BIT & CanSino | Faza I zakończona[34] |
| Adenovirus 26 vectored glycoprotein / MVA-BN (Ad26.ZEBOV/ MVA-BN) | Johnson & Johnson | Faza I zakończona kwiecień, 2016[35][36] |
| HPIV-3 vectored glycoprotein | Ministry of Health (Russia) | Faza I planowana[37] |
| Rabies vectored glycoprotein | Thomas Jefferson University & NIAID | Zakończona dla naczelnych innych ni? cz?owiek[38] |
| Purified glycoprotein | Protein Sciences | Rozpocz?to dla naczelnych innych ni? cz?owiek[39] |
| Ebola ?VP30 H2O2 treated | University of Wisconsin-Madison | Zakończona dla naczelnych innych ni? cz?owiek[40] |
Badania kliniczne w Afryce Zachodniej
[edytuj | edytuj kod]W styczniu 2015 Marie-Paule Kieny, asystentka dyrektora generalnego systemów opieki zdrowotnej i innowacji WHO, og?osi?a, ?e szczepionki cAd3-EBO Z i VSV-EBOV wykaza?y akceptowalne profile bezpieczeństwa podczas wczesnego testowania i wkrótce przyst?pi si? do prób na szerok? skal? w Liberii, Sierra Leone i Gwinei. Badania mia?y obejmowa? 27 000 osób i obejmowa?y 3 grupy – cz?onkowie pierwszych dwóch grup otrzymywali dwie testowane szczepionki, a trzecia grupa otrzyma?a placebo[41]. Obie szczepionki pomy?lnie ukończy?y 2. faz? badań. W kwietniu 2015 r. w Liberii i Sierra Leone[42][43], i w Gwinei w marcu 2016 r.[32] rozpocz?to szeroko zakrojone badania dotycz?ce fazy 3.
Ebola w literaturze i filmie
[edytuj | edytuj kod]Szczególnie wirus Ebola i gor?czka krwotoczna, któr? wywo?uje, s? tematem filmów fantastyczno-naukowych (podobnie jak w przypadku wirusa Machupo). Wirus ten jest te? tematem g?ównym filmu Johna Murlowskiego Wirus.
W powie?ci Dekret Tom Clancy opisuje atak biologiczny na Stany Zjednoczone przy u?yciu wirusa Eboli. Tematyk? walki z Ebol? porusza równie? Robin Cook w Epidemii.
Walka z rozprzestrzenianiem si? wirusa Ebola w Afryce zosta?a opisana w ksi??ce Richarda Prestona ?Strefa ska?enia” (ang. The hot zone)[44].
Zobacz te?
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Instytucje takie jak G?ówny Inspektorat Sanitarny i Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób stosuj? pisowni? ?Ebola” wielk? liter?, jednak S?ownik j?zyka polskiego PWN i Wielki s?ownik ortograficzny PWN traktuj? t? nazw? jako nazw? pospolit? i stosuj? pisowni? ma?? liter?.
- ↑ a b Jens H. Kuhn, Stephan Becker, Hideki Ebihara, Thomas W. Geisbert, Karl M. Johnson, Yoshihiro Kawaoka, W. Ian Lipkin, Ana I. Negredo, Sergey V. Netesov, Stuart T. Nichol, Gustavo Palacios, Clarence J. Peters, Antonio Tenorio, Viktor E. Volchkov, Peter B. Jahrling. Proposal for a revised taxonomy of the family Filoviridae: classification, names of taxa and viruses, and virus abbreviations. ?Archives of Virology”. 155 (12), s. 2083–2103, 2010. DOI: 10.1007/s00705-010-0814-x. PMID: 21046175. (ang.).
- ↑ a b c d e f Ebola virus disease Fact sheet N°103. [w:] World Health Organization [on-line]. 2014. [dost?p 2025-08-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Ebola Hemorrgagic Fever. [w:] Centers for Disease Control and Prevention [on-line]. 2014. [dost?p 2025-08-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Ebola. General information. [w:] Public Health England [on-line]. 2014. [dost?p 2025-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-14)]. (ang.).
- ↑ a b c d übersicht Ebola-Fieber / Marburg-Fieber. [w:] Robert Koch-Institut [on-line]. 2014. [dost?p 2025-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-14)]. (niem.).
- ↑ a b Fièvre hémorragique virale (FHV) à virus Ebola. [w:] Institut de veille sanitaire [on-line]. 2014. [dost?p 2025-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-14)]. (fr.).
- ↑ a b Virus Taxonomy: 2013 Release. EC 45, Edinburgh, July 2013; Email ratification 2014 (MSL #28). [w:] International Committee on Taxonomy of Viruses [on-line]. 2014. [dost?p 2025-08-14]. (ang.).
- ↑ Chronology of Ebola Hemorrhagic Fever Outbreaks. Known Cases and Outbreaks of Ebola Hemorrhagic Fever, in Chronological Order. [w:] Centers for Disease Control and Prevention [on-line]. 2014. [dost?p 2025-08-14]. (ang.).
- ↑ Gor?czka krwotoczna Ebola – informacje dla podró?nych. [w:] Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób [on-line]. 2014. [dost?p 2025-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-14)]. (pol.).
- ↑ Development of a preventive vaccine for Ebola virus infection in primates. (ang.).
- ↑ Statement on the WHO Consultation on potential Ebola therapies and vaccines [online], World Health Organization [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Alison P. Galvani, Martial L. Ndeffo-Mbah, Natasha Wenzel, James E. Childs, Ebola Vaccination: If Not Now, When?Ebola Vaccination: If Not Now, When?, ?Annals of Internal Medicine”, 161 (10), 2014, DOI: 10.7326/M14-1904, ISSN 0003-4819, PMID: 25141813, PMCID: PMC4316820 [dost?p 2025-08-14] [zarchiwizowane z adresu 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Ana Maria Henao-Restrepo, Anton Camacho, Ira M. Longini, Conall H. Watson, W. John Edmunds, Efficacy and effectiveness of an rVSV-vectored vaccine in preventing Ebola virus disease: final results from the Guinea ring vaccination, open-label, cluster-randomised trial (Ebola ?a Suffit!), ?The Lancet”, 389 (10068), 2017, s. 505–518, DOI: 10.1016/S0140-6736(16)32621-6, ISSN 0140-6736, PMID: 28017403 28017403, 28017403, PMCID: PMC5364328 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Joshua Berlinger CNN, Ebola vaccine gives 100% protection, study finds [online], CNN [dost?p 2025-08-14].
- ↑ Andrea Marzi, Hideki Ebihara, Julie Callison, Allison Groseth, Kinola J. Williams, Vesicular Stomatitis Virus–Based Ebola Vaccines With Improved Cross-Protective Efficacy, ?The Journal of Infectious Diseases”, 204 (suppl_3), 2011, S1066–S1074, DOI: 10.1093/infdis/jir348, ISSN 0022-1899, PMID: 21987743, PMCID: PMC3203393 [dost?p 2025-08-14] [zarchiwizowane z adresu 2025-08-14].
- ↑ Denise Grady, Ebola Vaccine, Ready for Test, Sat on the Shelf, ?The New York Times”, 23 pa?dziernika 2014, ISSN 0362-4331 [dost?p 2025-08-14].
- ↑ Merck & Co. Licenses NewLink's Ebola Vaccine Candidate | GEN Genetic Engineering & Biotechnology News – Biotech from Bench to Business | GEN [online] [zarchiwizowane z adresu 2025-08-14].
- ↑ Ebola vaccine highly effective in final trial results, ?CIDRAP” [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ First Ebola Vaccine Likely To Stop The Next Outbreak, ?NPR.org” [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Thomas W. Geisbert, First Ebola virus vaccine to protect human beings?, ?The Lancet”, 389 (10068), 2017, s. 479–480, DOI: 10.1016/S0140-6736(16)32618-6, ISSN 0140-6736, PMID: 28017402 28017402, 28017402 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ a b Carles Martínez-Romero, Adolfo García-Sastre, Against the clock towards new Ebola virus therapies, ?Virus Research”, 209, Special Issue: Cell response to viral infection, 2015, s. 4–10, DOI: 10.1016/j.virusres.2015.05.025 [dost?p 2025-08-14].
- ↑ Miriam Shuchman, Ebola vaccine trial in west Africa faces criticism, ?The Lancet”, 385 (9981), 2015, DOI: 10.1016/S0140-6736(15)60938-2, ISSN 0140-6736 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Ana Maria Henao-Restrepo, Anton Camacho, Ira M Longini, Conall H Watson, W John Edmunds, Efficacy and effectiveness of an rVSV-vectored vaccine in preventing Ebola virus disease: final results from the Guinea ring vaccination, open-label, cluster-randomised trial (Ebola ?a Suffit!), ?The Lancet”, 389 (10068), 2017, DOI: 10.1016/S0140-6736(16)32621-6, ISSN 0140-6736, PMID: 28017403, PMCID: PMC5364328 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Woo Young Choi, Kee-Jong Hong, Joo Eun Hong, Won-Ja Lee, Progress of vaccine and drug development for Ebola preparedness, ?Clinical and Experimental Vaccine Research”, 4 (1), DOI: 10.7774/cevr.2015.4.1.11, PMID: 25648233, PMCID: PMC4313103.
- ↑ Jason A. Regules, John H. Beigel, Kristopher M. Paolino, Jocelyn Voell, Amy R. Castellano, A Recombinant Vesicular Stomatitis Virus Ebola Vaccine, ?The New England Journal of Medicine”, 376 (4), 2015, s. 330–341, DOI: 10.1056/nejmoa1414216 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ FAQs on the VSV-ZEBOV vaccine against Ebola virus | HUG – H?pitaux Universitaires de Genève [online], www.hug-ge.ch [dost?p 2025-08-14] (fr.).
- ↑ The strange tale of Canada’s ebola vaccine: Walkom | Toronto Star [online], thestar.com [dost?p 2025-08-14].
- ↑ UPDATED: NewLink, Merck sign Ebola vaccine licensing pact | FiercePharma [online], www.fiercepharma.com [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ BioPharma-Reporter.com, Merck to manufacture NewLink Ebola vaccine in-house, ?BioPharma-Reporter.com” [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Ebola virus vaccines: Where do we stand? [online], www.sciencedirect.com [dost?p 2025-08-14].
- ↑ a b WHO coordinating vaccination of contacts to contain Ebola flare-up in Guinea [online], World Health Organization [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Vaccines alliance signs $5 million advance deal for Merck's Ebola shot, ?Reuters”, 20 stycznia 2017 [dost?p 2025-08-14].
- ↑ Feng-Cai Zhu, Li-Hua Hou, Jing-Xin Li, Shi-Po Wu, Pei Liu, Safety and immunogenicity of a novel recombinant adenovirus type-5 vector-based Ebola vaccine in healthy adults in China: preliminary report of a randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 1 trial, ?The Lancet”, 385 (9984), 2015, s. 2272–2279, DOI: 10.1016/S0140-6736(15)60553-0, ISSN 0140-6736, PMID: 25817373 25817373, 25817373 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ A Safety and Immunogenicity Study of Heterologous Prime-Boost Ebola Vaccine Regimens in Healthy Participants, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT02313077 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Iain D. Milligan, Malick M. Gibani, Richard Sewell, Elizabeth A. Clutterbuck, Danielle Campbell, Safety and Immunogenicity of Novel Adenovirus Type 26– and Modified Vaccinia Ankara–Vectored Ebola Vaccines, ?Journal of the American Medical Association”, 315 (15), 2016, DOI: 10.1001/jama.2016.4218, ISSN 0098-7484 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Ebola vaccines, therapies, and diagnostics [online], World Health Organization [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Joseph E. Blaney, Andrea Marzi, Mallory Willet, Amy B. Papaneri, Christoph Wirblich, Antibody Quality and Protection from Lethal Ebola Virus Challenge in Nonhuman Primates Immunized with Rabies Virus Based Bivalent Vaccine, ?PLOS Pathogens”, 9 (5), 2013, e1003389, DOI: 10.1371/journal.ppat.1003389, ISSN 1553-7374, PMID: 23737747, PMCID: PMC3667758 [dost?p 2025-08-14].
- ↑ Kaitlyn Naples, Courtney Zieller, CT lab hopes to stop spread of Ebola [online] [dost?p 2025-08-14] [zarchiwizowane z adresu 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Andrea Marzi, Peter Halfmann, Lindsay Hill-Batorski, Friederike Feldmann, W. Lesley Shupert, An Ebola whole-virus vaccine is protective in nonhuman primates, ?Science”, 348 (6233), 2015, s. 439–442, DOI: 10.1126/science.aaa4919, ISSN 0036-8075, PMID: 25814063, PMCID: PMC4565490 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ UK leads promising Ebola vaccine trial | Ars Technica [online], arstechnica.com [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Ebola test vaccines appear safe in Phase 2 Liberian clinical trial | National Institutes of Health (NIH) [online], www.nih.gov [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ CDC Press Releases, ?CDC” [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Richard Preston, Strefa ska?enia, Oficyna Wydawnicza Prima, 1995, ISBN 83-7152-017-4.