维民所止什么意思| 佛跳墙是什么菜| 胎盘下缘达宫颈内口是什么意思| 风寒感冒吃什么水果| 月经不调挂什么科| 什么是意识| 消炎药是什么药| 爽约什么意思| 皮损是什么意思| 黑曼巴是什么意思| 心悸气短是什么症状| 分家是什么意思| 女性漏尿吃什么药最好| 肾衰竭有什么症状| 吃什么都苦是什么原因| 水瓶座的幸运色是什么颜色| 大臂疼痛怎么什么原因| 为什么你| 胎梦梦见蛇是什么意思| 月经期血块多是什么原因| 皮质醇是什么| 美人是什么生肖| 什么地叹气| 下午一点是什么时辰| 脂肪肝什么东西不能吃| 陈晓和赵丽颖为什么分手| 吃南瓜子有什么好处| 三七是什么| 开什么店好| 为什么美国支持以色列| 龟头责是什么意思| 危楼高百尺的危是什么意思| 黄鼠狼是什么科| 胃胀不舒服吃什么药| d二聚体是检查什么的| 丹参是什么样子| 梦见房子倒塌是什么意思| 今天的日子适合做什么| 中秋节送什么水果好| 什么止咳最好| 杆菌一个加号什么意思| 双恋是什么意思| oz是什么意思| 为什么会精神衰弱| 脑供血不足中医叫什么| 肾虚吃什么补| 心理健康是什么| 斑马鱼吃什么| 920是什么意思| 大口什么字| 胆囊息肉是什么意思| 小郡肝是什么部位| 什么是黄体| 开胃菜都有什么| 398是什么意思| 1970年五行属什么| 淋巴系统由什么组成| 梦见饺子是什么意思| 牛的五行属什么| 奥运会五环颜色分别代表什么| 近字五行属什么| 农历五月初五是什么节| 正财代表什么| 龙眼什么时候上市| 吃什么容易拉肚子| 梦见猫是什么预兆| d二聚体偏高说明什么| 乐的五行属性是什么| 高考成绩什么时间公布| 24小时动态脑电图能查出什么| 溜达鸡是什么意思| 口干是什么原因呢| 什么是ntr| 谷读什么| 印堂发黑是什么征兆| 人参果什么季节成熟| 七一年属什么| 做梦是什么原因造成的| 农历六月初四是什么日子| 手足无措是什么意思| 卡布奇诺是什么意思| 重庆的市花是什么| 2009年是什么生肖| 圣杯是什么意思| 撕裂性骨折是什么意思| 现在钱为什么这么难挣| 白羊和什么星座最配| 什么雅| 肚脐眼下方是什么器官| 湛蓝湛蓝的什么| 胆酷醇高有什么危害| 怀孕什么时候打掉最好| 明亮的什么| 脱臼是指什么从什么中滑脱| 冒菜和麻辣烫有什么区别| 8.8是什么星座| 属猴是什么命| 胰腺管扩张是什么原因| 表象是什么意思| 膀胱炎做什么检查能看出来| 男性前列腺炎有什么症状| 肺痈是什么意思| 漫展是什么| 孕早期适合吃什么水果| 鬼冢虎为什么很少人穿| 舌头上有黑点是什么原因| 肚子长痘痘是什么原因| 心肌酶能查出什么病| 7月24日是什么日子| 澳大利亚的国宝是什么| 2015年属什么| 消化不良用什么药| 面部发红是什么原因| 宾格是什么意思| 嘴角上扬是什么意思| 什么是高筋面粉| 为什么不建议治疗幽门螺杆菌| 拧巴什么意思| 农历今天什么日子| 猛虎下山是什么生肖| 脑血管堵塞吃什么药| 什么是有机磷农药| 55年出生属什么| 孩子流黄鼻涕吃什么药效果好| 吃了螃蟹不能吃什么| 乳腺腺病是什么意思| 化疗期间不能吃什么| 11月2日什么星座| 为什么大便不成形| 吃木瓜有什么作用| 私生子什么意思| 璟字五行属什么| 720是什么意思| 女人为什么会怀孕| 什么水果利尿| 油墨用什么可以洗掉| 水灵灵是什么意思| 坐东北朝西南是什么宅| 肚脐是什么穴位| 领导谈话自己该说什么| 脚底灼热是什么原因| 气短是什么原因| 肝功能八项检查什么| 静息是什么意思| 过期化妆品属于什么垃圾| 孩子出疹子应该注意什么| 什么虫子咬了像针扎一样疼| 什么血型招蚊子叮咬| 低血压高什么原因| 救星是什么意思| 男扮女装叫什么| 斜视是什么原因导致的| 紫癜吃什么药| 为什么加油站不能打电话| 纾是什么意思| 冷敷眼睛有什么好处| 胃溃疡吃什么水果| 晚餐吃什么好| 央企与国企有什么区别| 抗酸杆菌是什么意思| 守护者是什么意思| 头伏二伏三伏吃什么| 糖尿病吃什么菜最好| 百香果和什么不能一起吃| 大便每天四五次是什么病| 什么是心肌炎| 十全十美是什么意思| 无创dna是检查什么的| 9月出生的是什么星座| 认贼作父是什么意思| 制动是什么意思| 脚趾头抽筋是什么原因| 巴宝莉属于什么档次| 排卵试纸什么时候测最准| 牙周炎吃什么药好| 尿是褐色的是什么原因| 什么首什么胸| 说梦话是什么原因引起的| 圆脸适合什么发型好看| oppo最新款是什么型号| 送礼送什么水果| 焚香是什么意思| 妇科菌群失调吃什么药| 外耳道疖肿用什么药| 热伤风流鼻涕吃什么药| 西太后手表什么档次| 清肺热用什么泡水喝比较好| 发烧时不宜喝什么饮料| 死精是什么样的颜色| 孩子流黄鼻涕是什么原因| 端坐呼吸常见于什么病| 前庭大腺囊肿是什么原因引起的| 分泌物多是什么原因| 屏幕发黄是什么原因| 一年四季都盛开的花是什么花| 难缠是什么意思| 宫内妊娠是什么意思| 腹泻是什么原因| 流加金念什么| 高锰酸钾是什么颜色| 叛逆期是什么意思| 魅力是什么意思| 关帝庙求什么最灵| 口臭看什么科| 生姜和红糖熬水有什么作用| 照猫画虎什么意思| 尿糖1十是什么意思| 豆腐皮炒什么好吃| 火疖子是什么| 灏字五行属什么| 婴儿足底血筛查什么| 4月28日是什么日子| 众望所归是什么意思| 老人反复发烧是什么原因引起的| 孕妇鼻炎犯了可以用什么药治疗| 阴囊湿疹用什么药| 孕妇无创检查是什么| 黄皮什么时候上市| 10点多是什么时辰| 湘潭市花是什么| 美容美体是干什么的| 农夫与蛇是什么故事| 血压高什么原因| 劳力士手表什么档次| 山麻雀吃什么| 留意是什么意思| 2025是什么生肖年| 什么水果解酒| 秋葵有什么营养| 贾琏为什么叫二爷| 什么事每人每天都必须认真的做| 趋光性是什么意思| 有品味什么意思| 9.9号是什么星座| 血管炎是什么病| 作陪是什么意思| 什么是肺磨玻璃结节| 曦是什么意思| 勃不起来吃什么药| 腹胀便溏是什么意思| 令羽读什么| 什么是蜘蛛痣| 丧门是什么意思| 牙齿突然酸痛什么原因| 38岁适合什么护肤品| 什锦是什么意思| 饭铲头是什么蛇| leu是什么意思| 什么是鸡胸病症状图片| 吃什么可以让奶水增多| 晚上吃什么饭| 子宫前位后位有什么区别| 翻糖是什么| 梦见偷别人东西是什么意思| 什么东西补气血| 麻头是什么| 爷爷的爸爸叫什么| 落下帷幕什么意思| cm和mm有什么区别| 小猫感冒吃什么药| 吃晕车药有什么副作用| 社保断了有什么影响| 电脑长期不关机有什么影响| 商纣王姓什么| 百度Przejd? do zawarto?ci

LP出资违约怎么办 私募股权基金三大实质性处罚

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aung San Suu Kyi
???????????????
Ilustracja
Aung San Suu Kyi (2017)
Data i miejsce urodzenia 百度 在鲜为人知的历史细节中还原历史,告诉一个真实的大后方备战细节。

19 czerwca 1945
Rangun

1.(14.) Szefowa rz?du Mjanmy
Okres

od 6 kwietnia 2016
do 1 lutego 2021

Przynale?no?? polityczna

Narodowa Liga na rzecz Demokracji

Poprzednik

Thein Sein[1]

Minister spraw zagranicznych Mjanmy
Okres

od 30 marca 2016
do 1 lutego 2021

Przynale?no?? polityczna

Narodowa Liga na rzecz Demokracji

Poprzednik

Wunna Maung Lwin

podpis
Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolno?ci (Stany Zjednoczone)
Z?oty Medal Kongresu

Aung San Suu Kyi (birm. ??????????????? /a??? s?á? s? ?ì/; ur. 19 czerwca 1945 w Rangunie[2]) – birmańska polityczka i wieloletnia opozycjonistka. Córka genera?a Aung Sana, który walczy? o niepodleg?o?? Birmy i wynegocjowa? j? w rozmowach z Wielk? Brytani? w 1947 roku. Laureatka Pokojowej Nagrody Nobla z 1991 roku. Za?o?ycielka Narodowej Ligi na rzecz Demokracji, w latach 1988–2011 sekretarz generalna, od 2011 jej przewodnicz?ca. Od 30 marca 2016 minister spraw zagranicznych i szefowa kancelarii prezydenta w administracjach Htin Kyawa i Win Myinta, od 6 kwietnia 2016 do 1 lutego 2021 szefowa rz?du[3][4]. 1 lutego 2021 aresztowana podczas wojskowego zamachu stanu[5].

Imi? Aung San Suu Kyi mo?na przet?umaczy? jako ?dziwny zbiór b?yskotliwych zwyci?stw” (strange collection of brilliant victories)[6]. Znamienny jest wybór cz?onów jej imienia, gdzie Kyi odziedziczy?a po matce i Suu po babce oraz Aung San po ojcu. Z czterech cz?onów jej pe?nego imienia to w?a?nie ten trzeci – Suu by? najwa?niejszy, bo osobisty[7]. Dwa pierwsze cz?ony (????? /a???/ – zwyci?ski, ???? /s?á?/ – niezwyk?y) imienia otrzyma?a po ojcu, trzeci (?? /s?/ – zbiera?) pochodzi od babki ze strony ojca i jednocze?nie wi??e si? dniem urodzenia – wtorkiem, a czwarty (???? /?ì/ – radosny, czysty) odziedziczy?a po matce[8]. Zgodnie z birmańsk? tradycj? jako m??atka ma prawo przed nazwiskiem stawia? tytu? Daw (???? /d??/ – Pani). W swojej ojczy?nie nazywana jest Lady.

?yciorys

[edytuj | edytuj kod]

Rodzice

[edytuj | edytuj kod]

Aung San Suu Kyi jest trzecim dzieckiem Aung San i Khin Kyi. Jej ojciec Aung San, by? dzia?aczem politycznym cz?sto nazywanym ojcem birmańskiej niepodleg?o?ci. Urodzony w 1915 roku we wsi Natmauk, ko?o Panganu, by? szóstym dzieckiem w rodzinie. Wywodzi? si? z prowincjonalnej, ubogiej szlachty birmańskiej, a jako szóste dziecko od pocz?tkowych lat ?ycia musia? nauczy? si? ?jak walczy? o szacunek starszych od siebie i podporz?dkowywa? ich swojej woli”[9]. Dzi?ki swojej zaborczo?ci, w wieku 18 lat przyby? do stolicy Rangunu, aby tam podj?? nauk? na Uniwersytecie Ranguńskim. W okresie studiów ca?y swój czas po?wi?ca? na nauk?. Na studiach do??czy? do Zwi?zku Studentów Uniwersytetu Ranguńskiego. Ju? wcze?niej wiedzia?, ?e jego g?ównym celem b?dzie uzyskanie niepodleg?o?ci Birmy. W 1930 roku wraz z innymi thakinami – podobnymi do niego lewicuj?cymi studentami z awansu spo?ecznego[10], za?o?y? stowarzyszenie Dobama Asiayone (My, Birmańczycy), którego celem by?o wyrwanie Birmy z kolonialnych wi?zi. W 1936 roku podczas strajków studenckich Aung San sta? si? rozpoznawalny w szerszym gronie i rozpocz?? swoj? karier? polityczn?. Jednym z za?o?eń thakinów by?o organizowanie strajków, po??czone z tworzeniem oddolnych paramilitarnych ugrupowań. Druga wojna ?wiatowa przerwa?a dzia?ania thakinów, a sam Aung San oraz jego towarzysze mieli trafi? do aresztu. Aung San zdo?a? ukry? si?, a 14 sierpnia 1940 uciek? z Birmy i przedosta? si? do chińskiego miasta Xiamen, które wtedy by?o pod okupacj? japońsk?. Tam rozpocz?? dzia?alno?? polityczn?, sprzymierzy? si? z Japończykami i snu? plany przej?cia Birmy z r?k Brytyjczyków. W 1942 oddzia?y Birmańskiej Armii Wyzwoleńczej (BIA) wraz z Japończykami rozgromi?y Brytyjczyków i opanowa?y Birm?. Szybko po tym Aung San sta? si? ludowym przywódc?, jednak bez realnej w?adzy podczas ci??kich lat okupacji japońskiej. Sam Aung San szybko zrozumia?, ?e osi?gni?cie niepodleg?o?ci b?dzie d?u?szym procesem. Stworzy? w?asn? armi? i chroni? j? przed japońskim nadzorem. Oddalaj?c si? chwilowo od sceny politycznej, pozna? swoj? przysz?? ?on? Khin Kyi, pochodz?c? z rodziny Myangmaya w delcie Irwadi. Khin Kyi by?a prze?o?on? piel?gniarek w ranguńskim szpitalu, gdzie w?a?nie pozna?a Aung Sana.

Gdy sytuacja na scenie politycznej zacz??a si? pogarsza?, Aung San powróci? do aktywnej polityki z nowym planem strategicznym. Mia? mianowicie stan?? po stronie aliantów, przyjmuj?c strategiczne udawanie lojalno?ci wobec Japończyków. Ju? od grudnia 1943 utrzymywa? kontakty z Brytyjczykami, a 22 marca 1945 wraz z nimi zaatakowa? Japończyków, którzy nie spodziewaj?c si? ataku szybko ponie?li kl?sk?. By? to równie? wa?ny rok dla samego Aung Sana, któremu urodzi?o si? trzecie dziecko, a pierwsza córka, Aung San Suu Kyi. Poza ?yciem prywatnym, zaczyna? stopniowo nabiera? pewno?ci siebie, co da?o si? zauwa?y? w prze?omowej dla jego kariery mowie politycznej z 20 stycznia 1946. Dotar? do du?ej liczby ludno?ci przemawiaj?c przed pagod? Szwegadon – naj?wi?tszym miejscem Rangunu[11]. W jego 3,5-godzinnej przemowie da? jednoznacznie do zrozumienia kolonizatorom o pocz?tku podj?cia walki o niepodleg?o??.

Po wojnie zmieni? swoje pogl?dy ideologiczne i sta? si? demokrat?, chocia? jego nadrz?dny cel zawsze by? niezmienny: niepodleg?o?? Birmy. W wyniku negocjacji w Londynie w styczniu 1947 Birma zyska?a obietnic? niepodleg?o?ci. Aung San nie doczeka? wyzwolenia z r?k kolonizatorów, gdy? w 1946 na posiedzeniu gabinetu w ranguńskim Sekretariacie zgin?? w zamachu ?niezidentyfikowanej uzbrojonej bandy”[12].

Ostatecznie Birma uzyska?a niepodleg?o?? dnia 4 stycznia 1948 roku, a rocznica jest narodowym ?wi?tem Birmańczyków. ?ona Aung Sana nie wysz?a za m?? ponownie.

M?odo?? Aung San Suu Kyi

[edytuj | edytuj kod]

Aung San Suu Kyi straci?a ojca w wieku dwóch lat i sama s?abo pami?ta jego osob?. Jednak?e dzi?ki matce Khin Kyi, która zawsze piel?gnowa?a pami?? o m??u, Aung San Suu Kyi z podziwem wspomina?a ojca i nie raz mówi?a, ?e chcia?a tak jak on zosta? genera?em i s?u?y? ojczy?nie.

Urodzona podczas okupacji japońskiej 19 czerwca 1945 wraz ze swoimi bra?mi, matk? i dziadkiem wychowywa?a si? w Rangunie. Po ?mierci Aung San, rol? ojca przej?? kochaj?cy i pob?a?liwy dziadek ze strony matki, U Pho Hyunin. Dorasta?a w tolerancyjnym domu, gdzie buddyzm i chrze?cijaństwo koegzystowa?y ze sob?. Najwa?niejsz? osob? dla m?odej Aung San Suu Kyi, na pewno by?a jej matka Khin Kyi, która zawsze mia?a decyduj?cy wp?yw na osobowo?? córki. To dzi?ki matce Suu Kyi odziedziczy?a stanowczo??, wytrwa?o?? czy niezmienno?? postanowień[13]. Po ?mierci m??a Khin Kyi obj??a stanowisko dyrektorki Narodowej Komisji ds. Opieki nad Kobietami i Dzie?mi, co rozpocz??o jej d?ug? karier? w s?u?bie cywilnej. Matka Suu Kyi ponad dekad? udziela?a si? w najwi?kszych placówkach rz?dowych w Birmie, a dzi?ki jej dzia?alno?ci sama Suu ?od dzieciństwa obraca?a si? w?ród establishmentu, chodzi?a do elitarnych szkó?, a nast?pnie studiowa?a w Oksfordzie”[14]. Wspó?cze?nie Aung San Suu Kyi jest ostatni? przedstawicielk? birmańskich postkolonialnych elit lat 50. XX wieku.

Gdy w 1962 roku dosz?o do zamachu stanu przez junty wojskowe, wszelkie nadzieje na kontynuacje budowy nowoczesnej zintegrowanej ze ?wiatem Birmy leg?y w gruzach. W?ród elit buduj?cych ?Now? Birm?” by?a mi?dzy innymi matka Suu Kyi, która s?u?b? spo?eczn? zawsze wi?za?a z wychowaniem dzieci. Chocia? Aung San Suu Kyi wychowywa?a si? w uprzywilejowanej rodzinie to i tak nie by?a wychowywana w luksusie. Matce zale?a?o, aby nie rozpu?ci? córki oraz wychowa? j? na wytworn? m?od? dam?. Ma?a Suu wolny czas swojego dzieciństwa najch?tniej sp?dza?a z m?odszym bratem, Aung San Linem. Jej starszy brat Aung San Oo, cz?sto humorzasty i wynios?y, nie przepada? za zabawami z rodzeństwem. Od m?odszych lat nie mia?a dobrych kontaktów ze starszym bratem, za to z m?odszym zawsze znajdowa?a wspólny j?zyk. By? on towarzyszem jej zabaw i najlepszym przyjacielem. Jednak?e bardzo niefortunne zrz?dzenie losu 16 stycznia 1953 roku skończy?o beztroskie lata m?odej Suu. Podczas zabawy z m?odszym bratem wokó? ogrodowego basenu, Suu nie upilnowa?a Aung San Lina, a ten utopi? si? w basenie podczas chwilowej nieobecno?ci siostry. ?Siedmioletnia Su po raz pierwszy w ?yciu pozna?a, co znaczy smutek”[15].

Po tak traumatycznym wydarzeniu Khin Kyi postanowi?a przeprowadzi? si? z ca?a rodzin? do otrzymanej od brytyjskiego rz?du kupieckiej willi nad jeziorem Inya[16]. W wieku 7 lat Suu Kyi podj??a nauk? w katolickiej szkole im. ?w. Franciszka. Nast?pnie maj?c 12 lat ucz?szcza?a do najlepszej szko?y ?redniej Rangunu, Angielskiego Liceum Metodystów (MEHS), gdzie wi?kszo?? nauki odbywa?a si? po angielsku, cho? birmański by? te? przedmiotem obowi?zkowym. Jako dziecko uwielbia?a czyta?, rzadko widziano j? bez ksi??ki w r?ku. Gdy jej matka w 1960 zosta?a mianowana ambasadorem w Indiach. W wieku 15 lat m?oda Suu wyjecha?a ze swojego kraju na kolejne 28 lat[17].

Gdy w czerwcu 1960 Khin Kyi obj??a stanowisko ambasadora Birmy w Indiach, zabra?a ze sob? jedynie córk? Suu, a starszego syna pos?a?a do szko?y z internatem w Anglii. Suu Kyi zosta?a pos?ana do najlepszej szko?y w mie?cie – Katolickiego Liceum Jezusa i Maryi ulokowanego na ty?ach katedry Naj?wi?tszego Serca w Delhi. W elitarnej szkole pozna?a synów Indiry Gandhi, córki Nehru i jego nast?pczyni Rajiva i Sanjaya. Nauk? kontynuowa?a w najlepszym college’u w kraju Lady Shri Ram College, a tam za swoj? specjalno?? wybra?a nauki polityczne. Jak twierdzi jej kole?anka z lat liceum – Malavika, wcale nie przepada?a za tym kierunkiem, a wybra?a politologie z poczucia obowi?zku wobec matki[18]. W college’u zosta?a przewodnicz?c? klubu dyskusyjnego, gdzie razem z innymi dziewcz?tami oddawa?a si? szalonym akademickim dyskusjom. Tam te? odkry?a bogat? spu?cizn? kultury i literatury indyjskiej oraz zapozna?a si? z idea?ami politycznymi. G?ównie jej uwag? przyku? gandyzm, który sta? si? jej wielk? fascynacj?. To w?a?nie w college’u zapozna?a si? z my?l? ?duchowego ojca niepodleg?o?ci Indii”[19]. G?ównie zachwyci?a j? koncepcja satjagrahy: walki politycznej bez u?ycia przemocy za pomoc? biernego oporu i obywatelskiego niepos?uszeństwa[20]. Zetkni?cie si? z gandyzmem, b?dzie mie? dla Suu Kyi dalekosi??ne konsekwencje, a podziw dla zasady non-violence b?dzie podstaw? jej licznych prac naukowych, co w ostateczno?ci b?dzie mia?o du?y wp?yw na jej przysz?? wizje polityczn?.

W 1964 Suu Kyi ukończy?a college i stan??a przed wa?nym wyborem jak? obra? drog? w ?yciu. Dowiedziawszy si? o krytycznej sytuacji w Birmie, nie widzia?a siebie w tych realiach, a na pewno nie w tamtym momencie jej ?ycia. Postanowi?a zatem studiowa? za granic? w Wielkiej Brytanii, gdzie dosta?a si? na Oksford na wydzia? nauk politycznych[21].

Wielka Brytania

[edytuj | edytuj kod]

Wyjazd na studia do Wielkiej Brytanii by? pierwszym zderzeniem Suu Kyi ze ?wiatem Zachodu, który wcze?niej zna?a jedynie z lektur i opowie?ci. W roku 1964, jako dojrza?a dziewi?tnastolatka dotar?a do Anglii. Sam Oksford poza wspania?ymi wspomnieniami i latami nauki da? jej anonimowo??, na któr? nigdy nie mog?a liczy? w Azji. Otó? s?awa jej ojca nie dotar?a do Anglii. Na studiach by?a jedyn? osob? pochodzenia birmańskiego, co ?nauczy?o j? ceni? rodzaj ludzki, (...) szanowa? wszystko, co najlepsze w ludzkiej cywilizacji”[22].

Okres wakacyjny m?oda Suu Kyi sp?dza?a u matki w Delhi, odwiedzaj?c Rangun w rocznic? ?mierci ojca. W trakcie studiów wybra?a si? równie? na wakacje do Algierii, aby odwiedzi przyjació?k? rodziny, Ma Than E. Wtedy w?a?nie w 1965 roku po raz pierwszy zetkn??a si? z szerszym zjawiskiem politycznym zachodz?cym w obszarze Trzeciego ?wiata, gdzie z r?k pierwszego pokolenia dzia?aczy niepodleg?o?ciowych w?adz? przejmowa?a nowa generacja przywódców. Cz?sto o pogl?dach bardziej nacjonalistycznych, zazwyczaj brutalnych i bezwzgl?dnych. Pochodzili oni z ni?szych warstw i wywodzili si? z szeregów wojska. Sama Suu Kyi mia?a si? wkrótce przekona? o swojej rodzinnej Birmie oraz birmańskim dyktatorze, generale Ne Win, który by? kwintesencj? nowej generacji przywódców[23].

Po studiach Suu Kyi przez kolejne dwa lata pozosta?a w Wielkiej Brytanii. Po uzyskaniu dyplomu Suu wróci?a do Londynu. Tam zamieszka?a w domu Gore-Boothów, do których cz?sto je?dzi?a na weekendy podczas studiów. Z czasem rodzina ta, sta?a si? jej drugim domem. Jej gospodarze mieli czwórk? dzieci – dwie córki i dwóch synów. Podczas wizyty kolegi jednego z synów Gore-Boothów, Aung San Suu Kyi pozna?a swojego przysz?ego m??a – Michaela Aris. By? on Brytyjczykiem, wybitnym tybetologiem. W ówczesnych czasach zwi?zek Birmanki z Brytyjczykiem by? tematem tabu, a w szczególno?ci dla córki antybrytyjskiego powstańca. Pocz?tkowo ich znajomo?? by?a daleka od planów ma??eństwa. Gdy Suu Kyi wyjecha?a na zachód do Ameryki, Michael wyruszy? do Azji. Przez trzy lata para utrzymywa?a jedynie listowny, nieregularny kontakt. Sama Suu dosta?a prac? w Nowym Jorku w ONZ, w którym zosta?a trzy kolejne lata. Utrzymuj?c korespondencj? z Michaelem, zgodzi?a si? odwiedzi? go w Azji, w której te? przyj??a jego zar?czyny. Pobrali si? 1 stycznia 1972 w Londynie w trakcie buddyjskiej ceremonii urz?dzonej w domu Gore-Boothów[24].

Po ?lubie zamieszkali w Bhutanie. Su nie mia?a sta?ego zaj?cia, jej m?? natomiast by? nauczycielem w rodzinie królewskiej. Po 8 miesi?cach Suu zasz?a w ci??? i wróci?a do Anglii. 12 kwietnia 1973 roku urodzi?a syna Aleksandra (o birmańskim imieniu: Myint San Aung). Cztery lata pó?niej na ?wiecie pojawi? si? drugi syn Michaela i Suu. Otrzyma? angielskie imi? Kim oraz birmańskie Htein Lin.

Po urodzeniu dzieci Suu pocz?tkowo zaj??a si? domem. Z czasem jednak pomaga?a m??owi w pracy, g?ównie wspó?redagowa?a artyku?y. Nast?pnie zatrudni?a si? w oksfordzkiej Bibliotece Bodlejańskiej.  Na pocz?tku lat 80. zacz??a spe?nia? swoje dzieci?ce marzenia i zosta?a pisark?. Pierwsz? ksi??k? wyda?a w 1984, by?a to biografia jej ojca. Kolejne ksi??ki by?y g?ównie o tematyce turystyczno-podró?niczej.

Po d?ugich staraniach Suu dosta?a si? ponownie na studia i tam rozpocz??a prac? magistersk? z filozofii na podstawie wspó?czesnej literatury birmańskiej. W ramach studiów pojecha?a 1 pa?dziernika 1985 roku do Japonii na o?miomiesi?czne stypendium. Tam pozna?a wielu birmańskich studentów, którzy wys?awiali si? o kraju w podobnym duchu: nostalgii, nacjonalizmu oraz szacunku do jej ojca. Tam zacz??a dostrzega? swoje silne pragnienie zostania politykiem.

Dzia?alno?? polityczna

[edytuj | edytuj kod]
Spotkanie z prezydentem Stanów Zjednoczonych Barackiem Obam?, 19 wrze?nia 2012

W kwietniu 1988 matka Suu Kyi, Khin Kyi mia?a wylew, co spowodowa?o natychmiastow? wizyt? Suu Kyi w Rangunie. W pojedynk? zajmowa?a si? matk?, ?dos?ownie zamieszka?a w szpitalu”[25]. Podczas opieki, na ulicach miasta coraz cz??ciej dochodzi?o do zamieszek. 18 marca przez Rangun przesz?o tysi?ce osób, które w brutalny sposób zosta?y potraktowane przez armi?. Prócz gniewu wobec rz?du, dodatkowym czynnikiem budz?cym niezadowolenie w?ród Birmańczyków by?o nadanie państwu przez ONZ statusu ?najmniej rozwini?tego państwa ?wiata”, co stanowi?o ogromn? ujm? dla narodu. To, co Suu Kyi zobaczy?a zza szpitalnego okna, umocni?o j? w przekonaniu o wej?ciu do polityki. Jednak na pierwszym miejscu pozostawa?a kwestia opieki nad matk?, któr? przeniesiono do domu przy ulicy Uniwersyteckiej 54[7].

Nied?ugo pó?niej ówczesny dyktator, Ne Win postanowi? zrezygnowa?, skutkiem czego by?a decyzja Suu Kyi o ?próbie walki o tron”. Ludno?? birmańska zacz??a zwraca? si? w ku nie?yj?cemu dawnemu bohaterowi narodowemu – Aung Sanowi, by? to kolejny sygna? dla Suu Kyi o potrzebie interwencji w kraju. Jej dom sta? si? obiektem pielgrzymek, które sprowadza?y lekarzy, nauczycieli, pisarzy, mnichów i wielu innych. Wszyscy zwracali si? z pro?b? o pomoc w walce z re?imem. Pocz?tkowo Suu Kyi nie anga?owa?a si? w demonstracje i protesty. Apogeum demonstracji nast?pi?o 8 sierpnia 1988, dok?adnie 8 minut po godzinie 8, st?d nazwa ?rewolucji 8888”. Szacuje si?, ?e zamieszki poch?on??y od 2000–4000[26] osób. Suu Kyi wys?a?a oficjalne pismo do sekretarza Rady Państwa z propozycj? utworzenia Ludowego Komitetu Doradczego. W li?cie równie? stwierdzi?a, ?e w kraju narasta ?sytuacja o okropieństwie niespotykanym od czasów uzyskania niepodleg?o?ci przez Birm?”[26].

Jej pierwsze kroki w polityce mia?y bazowa? na roli mediatora pomi?dzy rz?dem a protestuj?cym, co okaza?o si? by? genialnym posuni?ciem ukazuj?cym Suu Kyi jako intuicyjnego polityka. Sytuacja w państwie z dnia na dzień stawa?a si? coraz bardziej niebezpieczna. Miasta opustosza?y, drogi by?y puste, parali? ogarn?? wszystkie instytucje. 24 sierpnia Aung San Suu Kyi po raz pierwszy wyst?pi?a publicznie i zaprosi?a wszystkich obywateli na przemow? pod kultow? ?wi?tyni? Szwedagon. Zaniepokojony sytuacj? rz?d, rozpocz?? na masow? skal? dystrybucj? ulotek, które oczernia?y Suu Kyi. Mimo usilnych dzia?ań, przemowa osi?gn??a rekordy popularno?ci (jak ?ród?a donosz?, obecnych mog?o by? nawet do 1,5 miliona obywateli). G?ówne przes?anie u?wiadomi?o wszystkim jedno – Suu Kyi by?a urodzon? przywódczyni? i jej walka o woln?, demokratyczn? Birm? nie ustanie. Jednak nie by?o pewno?ci czy obejmie stanowisko g?owy państwa, rz?d systematycznie podjudza? naród, anga?uj?c armi? w walk? przeciwko córce bohatera narodowego. Brak lidera w państwie manifestowa? si? pogarszaj?c? sytuacj? gospodarcz?, zacz??o brakowa? ?ywno?ci, a przemoc dociera?a niemal wsz?dzie. Od sierpnia do wrze?nia zamieszki i niestabilno?? polityczna anga?owa?a Suu Kyi. Nadal zachowawczo podchodzi?a do negocjacji z rz?dem, które niezmiennie odbija?y si? echem.

Spotkanie z marsza?kiem Senatu RP Bogdanem Borusewiczem, 25 pa?dziernika 2012

18 wrze?nia og?oszono stan wojenny. Fala niezadowolenia, która przetoczy?a si? przez miasto, tym razem zosta?a skutecznie okie?znana przez przygotowan? armi?. Zgin??o oko?o tysi?ca osób, w tym studentów[27] Armia na nowo obj??a w?adz?.

Genera? Ne Win ust?pi?, powsta?y partie opozycyjne, m.in. Narodowa Liga na rzecz Demokracji (NLD), w której Suu Kyi zosta?a mianowana sekretarzem generalnym. W wyborach w 1990 NLD uzyska?a 80,82% miejsc w parlamencie[28], lecz wynik wyborów nie zosta? uznany przez re?im wojskowy.

Aung San Suu Kyi zosta?a aresztowana jeszcze w czasie kampanii wyborczej i w latach 1989–1995 przebywa?a w areszcie domowym, w swym domu rodzinnym przy University Road 52 w Rangunie. Po zwolnieniu w?adze zach?ca?y j? do do??czenia do rodziny w Wielkiej Brytanii, ale nie zdecydowa?a si? na to, wiedz?c, ?e nie pozwol? jej na powrót. W tym czasie m??, chory na raka, ubiega? si? o mo?liwo?? przyjazdu do Birmy, ale nie uzyska? zgody[2].

W latach 2000–2010[29], z przerw? od maja 2002 do maja 2003, ponownie przebywa?a w areszcie domowym. W sierpniu 2009 zosta?a postawiona przed s?dem za z?amanie zasad odbywania aresztu domowego i skazana na 3 lata wi?zienia, pod naciskiem opinii publicznej zamienione na kolejne 18 miesi?cy zamkni?cia w domu[30].

Aung San Suu Kyi i Boris Johnson, 12 wrze?nia 2016

W 2003 roku w?adze dokona?y nieudanego zamachu na jej ?ycie.

Opowiada?a si? za bezkrwawym przewrotem i narodowym pojednaniem z racji czego nazywana by?a ?birmańskim Gandhim[31]. By?a zwolenniczk? dialogu pomi?dzy junt? a opozycj?, czego dowiod?a w roku 2000 prowadz?c z genera?ami negocjacje w sprawie stopniowego wycofania si? wojskowych z ?ycia politycznego i oddania w?adzy w r?ce demokratycznie wybranego rz?du, ale rozmowy te nie przynios?y spodziewanego prze?omu.

Przetrzymywanie Suu Kyi w areszcie domowym sta?o si? jednym z powodów niedopuszczenia Birmy do przewodniczenia grupie państw ASEAN. Zgodnie z przyj?tym porz?dkiem mia?a ona obj?? t? funkcj? w 2006[32].

W 2011 rozpocz?? si? proces demokratyzacji Birmy. Wówczas po prawie 50 latach rz?dów junty wojskowej, w?adza trafi?a w r?ce cywilów. Spowodowa?o to ocieplenie stosunków Birmy na arenie mi?dzynarodowej i zawieszenie sankcji gospodarczych na ten kraj. Nowy prezydent Thein Sein rozpocz?? rozmowy z demokratyczn? opozycj?, przede wszystkim z g?ówn? opozycjonistk? Aung San Suu Kyi i zapowiedzia? dalsze reformy. W styczniu 2012 osi?gni?to zawieszenie broni z mniejszo?ciami etnicznymi, zwolniono setki wi??niów politycznych i przywrócono legalno?? opozycyjnej NLD[33].

W zwi?zku z transformacj? polityczn?, zezwolono Aung San Suu Kyi na start w wyborach do parlamentu. W uzupe?niaj?cych wyborach parlamentarnych 1 kwietnia 2012 jej partia zdoby?a ??cznie 43 z 45 mandatów b?d?cych do obsadzenia (pozosta?e 664 miejsc pozosta?o bez zmiany). 2 maja 2012 zosta?a zaprzysi??ona jako deputowana do parlamentu[33].

W 2016 zosta?a premierem. Funkcj? sprawowa?a do zamachu stanu z 1 lutego 2021, kiedy zosta?a wraz z innymi politykami partii rz?dz?cej aresztowana przez wojsko[34][35].

Nagrody, wyró?nienia, kultura masowa

[edytuj | edytuj kod]
Wr?czenie Nagrody Sacharowa w Parlamencie Europejskim, 22 pa?dziernika 2013

W 1990 zosta?a laureatk? Nagrody im. Sacharowa[36] przyznawanej przez Parlament Europejski bojownikom o prawa cz?owieka a w 1991 zosta?a uhonorowana Pokojow? Nagrod? Nobla. Obie nagrody mog?a odebra? po ponad 20 latach: 15 czerwca 2012 przyjecha?a do Oslo, aby wyg?osi? uroczyste przemówienie przed Komitetem Noblowskim[8], a 22 pa?dziernika 2013 podczas sesji Parlamentu Europejskiego odebra?a Nagrod? Sacharowa[37].

W 1992 UNESCO przyzna?a jej Nagrod? im. Simóna Bolívara[38], a w 1993 w?adze Indii przyzna?y jej Nagrod? im. Jawaharlala Nehru[39].

W 1997 nadano jej tytu? doktora honoris causa Uniwersytetu Karola[40].

W grudniu 2000 prezydent USA Bill Clinton przyzna? jej Medal Wolno?ci[41].

W 2001 grupa U2 zadedykowa?a jej piosenk? Walk On.

Aby zwróci? uwag? m?odzie?y europejskiej na los Aung San Suu Kyi telewizja MTV przyzna?a jej nagrod? Free Your Mind (2003) po??czon? z kampani? medialn? promuj?c? wysy?anie listów i maili do ambasady Birmy.

W 2005 zosta?a laureatk? Nagrody im. Olofa Palmego[42].

W 2007 otrzyma?a honorowe obywatelstwo Kanady. W 2018 roku parlamentarzy?ci kanadyjscy, odebrali jej nadane w 2007 honorowe obywatelstwo tego kraju.

W roku 2009 otrzyma?a tytu? ambasadora sumienia Amnesty International. W 2018 roku nagroda ta zosta?a jej jednak odebrana ze wzgl?du na postaw? wobec ludobójstwa muzu?manów z grupy Rohingja i ograniczenie wolno?ci s?owa od czasu obj?cia przez ni? stanowiska premiera[43].

W 2011 roku na ekrany kin wszed? film Luca Bessona ?Lady” inspirowany biografi? Aung San Suu Kyi[44][45].

19 wrze?nia 2012 roku z r?k prezydenta USA Baracka Obamy odebra?a Z?oty Medal Kongresu, przyznany jej w 2008 roku[46].

W 2012 Foreign Policy przyzna? jej pierwsze miejsce w gronie 100 najbardziej wp?ywowych osób ?wiata[47].

10 wrze?nia 2020 roku, decyzj? Parlamentu Europejskiego, przyznana jej Nagroda Sacharowa zosta?a zawieszona, a Aung San Suu Kyi zosta?a wykluczona z wszelkiej dzia?alno?ci lauretów nagrody. Przyczyn? by?a bierna postawa wobec zbrodni dotykaj?cych spo?eczno?? Rohingja w Mjanmie[48].

Wizyta w Polsce

[edytuj | edytuj kod]

We wrze?niu 2013 Aung San Suu Kyi przyjecha?a do Polski na zaproszenie Lecha Wa??sy oraz marsza?ek Sejmu, Ewy Kopacz[49]. Podczas dwudniowego pobytu w Warszawie m.in. zosta?a przyj?ta w Belwederze przez prezydenta Bronis?awa Komorowskiego, który wr?czy? jej kopi? tablic z 21 postulatami strajkuj?cych w sierpniu 1980 w Stoczni Gdańskiej[50], spotka?a si? z marsza?kami Sejmu i Senatu oraz Lechem Wa??s?, a w kolacji wydanej na jej cze?? udzia? wzi?? premier Donald Tusk[51]. Wyg?osi?a tak?e otwarty wyk?ad na Uniwersytecie Warszawskim w ramach cyklu Kapu?ciński Development Lectures, organizowanego przez Instytut Lecha Wa??sy, Uniwersytet Warszawski, Komisj? Europejsk? i UNDP[52]. Kolejnymi etapami jej wizyty w Europie by?y Czechy i W?gry.

Pacyfikacja Rohind?ów

[edytuj | edytuj kod]

W drugiej po?owie 2016 oddzia?y armii birmańskiej rozpocz??y pacyfikacj? le??cych w zachodniej cz??ci kraju regionów zamieszka?ych przez muzu?mańsk? mniejszo?? Rohind?ów. Birma zosta?a w roku 2017 oskar?ona przez spo?eczno?? mi?dzynarodow? o zbrodnie przeciw ludzko?ci, a Aung San Suu Kyi o to, ?e im nie zapobieg?a. W 2018 roku parlamentarzy?ci kanadyjscy odebrali jej nadane w 2007 honorowe obywatelstwo tego kraju[53]. W listopadzie 2018 Amnesty International odebra?a Aung San Suu Kyi przyznan? jej w 2009 r. nagrod? Ambasadora Sumienia ?wobec dokonanej przez przywódczyni? Mjanmy haniebnej zdrady warto?ci, które kiedy? reprezentowa?a”[54].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Do 30 marca 2011 jako premier Mjanmy.
  2. a b ?yciorys Aung San Suu Kyi. [dost?p 2025-08-14]. (ang.).
  3. Aung San Suu Kyi to become ‘State Counsellor’ of Myanmar, abc.net.au, 2025-08-14.
  4. Aung San Suu Kyi becomes Myanmar state counselor: spokesman, news.xinhuanet.com, 2025-08-14.
  5. Birma: Armia przej??a w?adz?. Aung San Suu Kyi aresztowana [online], www.rmf24.pl [dost?p 2025-08-14] (pol.).
  6. Jesper Bengtsson: Aung San Suu Kyi. A Biography. Washington DC: Potomac Books, 2012, s. 66. ISBN 978-1-61234-159-0.
  7. a b Lubina 2015 ↓, s. 151.
  8. a b Biogram na stronie Fundacji Nagrody Nobla (ang.). [dost?p 2025-08-14].
  9. Justin Wintle, Perfect Hostage, Aung San Suu Kyi, Burma and the Generals, London 2007, s. 52.
  10. Lubina 2015 ↓, s. 36.
  11. Lubina 2015 ↓, s. 37.
  12. Lubina 2015 ↓, s. 50.
  13. Lubina 2015 ↓, s. 44.
  14. Lubina 2015 ↓, s. 57.
  15. Lubina 2015 ↓, s. 63.
  16. Lubina 2015 ↓, s. 64.
  17. Lubina 2015 ↓, s. 73.
  18. Justin Wintle, dz. cyt., s. 166.
  19. Gustaaf Houtman, Mental Culture, s. 289.
  20. Lubina 2015 ↓, s. 80.
  21. Lubina 2015 ↓, s. 87.
  22. Lubina 2015 ↓, s. 91.
  23. Lubina 2015 ↓, s. 98.
  24. Lubina 2015 ↓, s. 125.
  25. Lubina 2015 ↓, s. 149.
  26. a b Lubina 2015 ↓, s. 157.
  27. Lubina 2015 ↓, s. 178.
  28. Derek Tonkin. The 1990 Elections in Myanmar: Broken Promisses or Failure of Communication?. ?Contemporary South East Asia”. 29, 2007. ISSN 0219-797X. 
  29. Legendarna noblistka b?dzie wolna po 15 latach aresztu. [w:] PAP [on-line]. Wirtualna Polska, 13 listopada 2010. [dost?p 2025-08-14].
  30. pp: Noblistka skazana na 1,5 roku aresztu domowego. [w:] PAP [on-line]. Wirtualna Polska, 11 sierpnia 2009. [dost?p 2025-08-14].
  31. Alan Clements: Aung San Suu Kyi: Burma’s Gandhi. [dost?p 2025-08-14].
  32. Zin Linn: At the helm of ASEAN, Burma needs authentic change. [w:] Asian Tribune [on-line]. 2025-08-14. [dost?p 2025-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-14)].
  33. a b pp: Birma: Aung San Suu Kyi zaprzysi??ona – ?to pocz?tek nowej ery”. [w:] PAP [on-line]. Wirtualna Polska, 2 maja 2012. [dost?p 2025-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-14)].
  34. Pucz w Birmie. Laureatka pokojowego Nobla zatrzymana, wojsko wprowadza stan wyj?tkowy ?na rok” [online], gazetapl [dost?p 2025-08-14] (pol.).
  35. Pucz w Birmie. Laureatka Pokojowej Nagrody Nobla Aung San Suu Kyi aresztowana przez armi? [online], wiadomosci.onet.pl [dost?p 2025-08-14].
  36. Aung San Suu Kyi [online], Sakharov Prize Network [dost?p 2025-08-14] [zarchiwizowane z adresu 2025-08-14] (ang.).
  37. Po 23 latach Aung San Suu Kyi odbiera Nagrod? Sacharowa. [dost?p 2025-08-14].
  38. Laureates. [dost?p 2025-08-14]. (ang.).
  39. List of the recipients of the Jawaharlal Nehru Award. [dost?p 2025-08-14]. (ang.).
  40. Univerzita Karlova – ?estné doktoráty. [dost?p 2025-08-14]. (cz.).
  41. Clinton honours Burma’s Suu Kyi. [dost?p 2025-08-14]. (ang.).
  42. Samtliga pristagare. [dost?p 2025-08-14]. (ang.).
  43. Maciej Or?owski: Amnesty International odebra?o tytu? Ambasadora Sumienia premier Mjanmy Suu Kyi. wyborcza.pl, 2025-08-14. [dost?p 2025-08-14].
  44. The Lady w bazie IMDb (ang.)
  45. Tim Adler: Luc Besson Filming ‘The Lady’ In Secret. deadline.com, 2025-08-14. [dost?p 2025-08-14]. (ang.).
  46. Z?oty Medal Kongresu dla legendy opozycji w Birmie. [dost?p 2025-08-14].
  47. The FP Top 100 Global Thinkers. ?Foreign Policy”, grudzień 2012. 
  48. Aung San Suu Kyi suspended from the Sakharov Prize Community [online], Parlament Europejski, 10 wrze?nia 2020 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
  49. Wizyta Aung San Suu Kyi w Polsce 11–13 wrze?nia 2013. [dost?p 2025-08-14].
  50. Bronis?aw Komorowski spotka? si? z birmańsk? noblistk? Aung San Suu Kyi. [dost?p 2025-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-14)].
  51. Laureatka Pokojowej Nagrody Nobla Aung San Suu Kyi w Polsce. [dost?p 2025-08-14].
  52. Politics and Education. 2025-08-14. [dost?p 2025-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-14)].
  53. Jennifer Jett, Canada Revokes Honorary Citizenship of Aung San Suu Kyi [online], The New York Times, 3 pa?dziernika 2018 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
  54. Maciej Or?owski: Amnesty international odebra?o tytu? Ambasadora Sumienia premier Mjanmy Suu Kyi. 2025-08-14, 12 listopada 2018.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewn?trzne

[edytuj | edytuj kod]
牙龈肿了吃什么消炎药 舒五行属性是什么 脚二拇指比大拇指长代表什么 4月10日是什么星座 汪峰是什么星座
海螺不能和什么一起吃 变蛋吃多了有什么好处和坏处 暗卫是什么意思 高压低压是什么意思 蚊子喜欢什么颜色
犯月是什么意思 什么是尊严 抗衡是什么意思 hr是什么意思医学 什么动物没有骨头
为什么8到10周容易胎停 鹅吃什么草 想吃甜食是身体缺什么 刚生完孩子可以吃什么水果 dh什么意思
泰国是一个什么样的国家hcv9jop1ns2r.cn 35岁月经量少是什么原因shenchushe.com 耳朵疼吃什么消炎药hcv7jop9ns7r.cn 手脚抽筋是什么原因引起的dajiketang.com 肌酐测定低是什么意思hcv9jop3ns7r.cn
喝酒后胃不舒服吃什么药baiqunet.com 腻歪是什么意思520myf.com 为什么会打喷嚏hcv9jop1ns6r.cn 聊是什么意思hcv9jop0ns5r.cn 去医院打耳洞挂什么科hcv8jop4ns2r.cn
8.23是什么星座hcv8jop0ns3r.cn 8月8是什么星座hcv9jop5ns3r.cn 鸡呜狗盗是什么生肖520myf.com 验光是什么意思hcv9jop5ns3r.cn 75年属什么生肖youbangsi.com
神经性皮炎用什么药膏好hcv8jop7ns7r.cn 孕妇不吃饭对胎儿有什么影响xjhesheng.com 凌迟是什么意思hcv8jop4ns2r.cn 什么中药减肥hcv8jop9ns9r.cn 耳机降噪是什么意思hcv8jop7ns1r.cn
百度